Η εταιρία Trafigura και η περιβαλλοντική καταστροφή

25 Σεπτέμβρη του 2012
Probo Koala 

Πριν έξι χρόνια, μια πολυεθνική εταιρεία αγόρασε μεγάλες ποσότητες ακατέργαστης βενζίνης στις ΗΠΑ και την ραφινάρισε μέσω μιας βιομηχανικής διαδικασίας, που ονομάζεται καυστικός καθαρισμός, πάνω σ' ένα πλοίο το Probo Koala, στη Μεσόγειο Θάλασσα.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ένα βράδυ τον Αύγουστο του 2006, τα εν λόγω απόβλητα πετάχτηκαν σε τουλάχιστον 18 διαφορετικά σημεία γύρω από Αμπιτζάν στην Ακτή του Ελεφαντοστού, κοντά σε σπίτια, χώρους εργασίας, σχολεία και στους τόπους των καλλιεργειών. Το Αμπιτζάν, μια ζωντανή πόλη των πάνω από 3,5 εκατομμύρια ανθρώπων, τυλίχτηκε σε μια τρομερή μυρωδιά απ'ότι οι μάρτυρες έχουν περιγράψει, παχιά, ασφυκτική και να μοιάζει με ένα μείγμα από χαλασμένα αυγά, σκόρδο, φυσικό αέριο και πετρέλαιο.

Τα κέντρα υγείας και τα νοσοκομεία σύντομα γέμισαν. Πάνω από 100.000 άνθρωποι έλαβαν ιατρική περίθαλψη, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Οι εθνικές αρχές ανέφεραν ότι μεταξύ 15 και 17 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.

Επιπλέον, η εταιρεία διατύπωσε ότι τα απόβλητα που δημιουργούνται, για να απομακρυνθούν από το πλοίο Probo Koala ήταν επικίνδυνο ... και δαπανηρό.

Η εν λόγω εταιρία είναι η Trafigura.

Σήμερα, η Greenpeace και η Διεθνής Αμνηστία έχουν διεξάγει μια εμπεριστατωμένη και σε βάθος έκθεση για αυτό το περιστατικό. Καλούμε την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να ξεκινήσει μια ποινική έρευνα σχετικά με τις δράσεις της Trafigura, τα θύματα να δικαιωθούν και τη διεθνή επέμβαση ώστε να βεβαιωθούμε ότι αυτό δεν θα ξανασυμβεί ποτέ.

Η αλήθεια είναι ότι το αποτέλεσμα μιας τριετούς έρευνας έδειξε την τραγική αποτυχία της ιατρικής φροντίδας και την πολιτική και περιβαλλοντική καταστροφή. Πρόκειται για μια ιστορία εταιρικού εγκλήματος, παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αποτυχίας των κυβερνήσεων να προστατεύσουν τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Είναι μια ιστορία που δείχνει πώς τα συστήματα για την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου δεν έχουν καταφέρει να λειτουργήσουν και για τις εταιρείες που λειτουργούν -σε εθνικό επίπεδο, καθώς για και το πώς μία εταιρεία είναι σε θέση να επωφεληθεί πλήρως από νομικές ασάφειες και κενά δικαιοδοσίας, με καταστροφικές συνέπειες.

Με την ιατρική περίθαλψη και την πάροδο του χρόνου, τα συμπτώματα έχουν υποχωρήσει, αλλά για πολλούς ο φόβος παραμένει. Έξι χρόνια μετά, οι άνθρωποι της Ακτής Ελεφαντοστού ακόμα δεν ξέρουν τι ήταν μέσα στα απόβλητα. Είχαν εξαχθεί παράνομα από την Ευρώπη και μεταφέρθηκαν παράνομα στο Αμπιτζάν και εκεί ποντίστηκαν παράνομα; Πολλοί νόμοι - τόσο σε εθνικό όσο και διεθνές επίπεδο - είχαν αγνοηθεί.

Στην Ολλανδία, ασκήθηκε ποινική δίωξη στη Trafigura σε σχέση με την παράνομη εξαγωγή των αποβλήτων στην Αφρική. Η υπόθεση ξεκίνησε από την Greenpeace. Δεν είναι μόνο ότι Trafigura έχει γραφείο εκεί, αυτό προϋπήρχε. Είναι ότι για πρώτη φορά προσπάθησε να ρίξει απόβλητα στην περιοχή. Κρίθηκαν λοιπόν ένοχοι.

Τον Σεπτέμβριο του 2006, το πλοίο της Greenpeace, Arctic Sunrise εμπόδισε το Probo Koala να φύγει από το λιμάνι, στην Εσθονία. Τότε ζητήσαμε στις αρχές της Εσθονίας να διερευνήσουν το πλοίο και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να εξασφαλιστεί ότι αυτό δεν θα ξανασυμβεί ποτέ.

Η Greenpeace παρακολουθεί το θέμα συνέχεια από την αρχή και δεν θα ησυχάσουμε μέχρι να λογοδοτήσουν οι ιδιοκτήτες της Trafigura.

Η Trafigura έχει ξοδέψει πάνω από 300 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ χρησιμοποιώντας κάθε τεχνική δολοπλοκίας που διαθέτει σε μια επιχείρηση πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων ώστε να διαφεύγουν από την δικαιοσύνη μετά την πόντιση. Το ποσό δε αυτό θα μπορούσε να δοθεί για την ορθή διάθεση των τοξικών αποβλήτων, σχεδόν πεντακόσιες φορές.

Και θα μπορούσε να αποφευχθεί μια ανθρώπινη και περιβαλλοντική τραγωδία σε αφάνταστη κλίμακα.

Πηγή, Greenpeace, Διεθνής Αμνηστία
Απόδοση στα ελληνικά, Δημήτρης Γιάκας